Τα ΕΑΣ καλούν Polyeco, V Group, Enviroplan, AECOM και Intergeo για το Λαύριο
Η μεγάλη φωτιά που ξέσπασε στα τέλη Οκτωβρίου στις εγκαταστάσεις των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων στο Λαύριο λειτούργησε ως το οριστικό καμπανάκι κινδύνου για την σοβαρή περιβαλλοντική εκκρεμότητα που χρονίζει επί σχεδόν μια δεκαετία.
Η πυρκαγιά, η οποία προκλήθηκε κατά τη διάρκεια αυτοσχέδιας επιχείρησης ρίψης ασβέστη στο επιμολυσμένο έδαφος για την εξουδετέρωση εκρηκτικών υπολειμμάτων, όχι μόνο εξέθεσε τις σοβαρές παραλείψεις στη διαχείριση του χώρου, αλλά πυροδότησε και έντονες αντιδράσεις από την τοπική κοινωνία, με τον δήμαρχο Δημήτρη Λουκά να θέτει «τελεσίγραφο» στα ΕΑΣ. Οι εγκαταστάσεις των ΕΑΣ στο Λαύριο βρίσκονται εδώ και τουλάχιστον επτά χρόνια στο επίκεντρο αυξανόμενης ανησυχίας, καθώς περισσότεροι από 180 τόνοι εκρηκτικών υλών παραμένουν θαμμένοι στο υπέδαφος, ενώ επιπλέον 40 τόνοι φυλάσσονται σε κοντέινερ που χαρακτηρίζονται από τους ειδικούς ως «εξαιρετικά επισφαλή».
Το πρόβλημα ανάγεται στο πρόγραμμα καταστροφής ναρκών κατά προσωπικού, το οποίο καρκινοβατεί από το 2016, όταν η εταιρεία που είχε αναλάβει το έργο άφησε πίσω της εκτεταμένη ρύπανση με υπολείμματα ΤΝΤ, χωρίς ποτέ να υπάρξει σαφής λογοδοσία ή πλήρης αποτύπωση της ζημιάς. Στα τέλη του 2024, λίγο πριν αποχωρήσει, ο πρώην Διευθύνων Σύμβουλος Νίκος Κωστόπουλος είχε προκηρύξει διαγωνισμό 43,9 εκατ. ευρώ για την απορρύπανση του χώρου. Ωστόσο, η νέα διοίκηση υπό τον Χριστόφορο Μπουτσικάκη έκρινε το κόστος υπερβολικά υψηλό και ακύρωσε τη διαδικασία, ζητώντας νέα τεχνική μελέτη.
Η μελέτη αυτή αποκάλυψε την ανάγκη περαιτέρω εξειδίκευσης, αφήνοντας το έργο χωρίς ουσιαστική πρόοδο. Ενώ εκκρεμούσαν οι τεχνικές μελέτες , η Γενική Διεύθυνση του εργοστασίου Λαυρίου προχώρησε τον Οκτώβριο -χωρίς έγκριση – στη ρίψη ασβέστη στο πεδίο, οδηγώντας στην πυρκαγιά που έφερε στο προσκήνιο, με τον πιο εμφατικό τρόπο, το μέγεθος της υποβόσκουσας απειλής.
Μετά το περιστατικό, η διοίκηση των ΕΑΣ και συγκεκριμένα ο Διευθύνων Σύμβουλος Χριστόφορος Μπουτσικάκης συγκρότησε επιτροπή για να καταρτίσει συγκεκριμένο σχέδιο δράσης και εκτίμηση κόστους.
Προ ημερών η εισήγηση εγκρίθηκε ομόφωνα από το Διοικητικό Συμβούλιο, το οποίο αποφάσισε να προχωρήσει σε διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης για την παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών απορρύπανσης και την απομάκρυνση δέκα δεξαμενών από τον παλιό χώρο καταστροφής ναρκών. Παράλληλα, δόθηκε εξουσιοδότηση στον διευθύνοντα σύμβουλο για την προετοιμασία του σχετικού φακέλου.
Στην πρόσκληση διαπραγμάτευσης που ενέκρινε το Διοικητικό Συμβούλιο των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων περιλαμβάνονται πέντε εταιρείες με εμπειρία σε έργα περιβαλλοντικής απορρύπανσης και διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων. Οι εταιρείες αυτές επιλέχθηκαν λόγω της προηγούμενης συμμετοχής τους σε συναφή διαγωνιστική διαδικασία της ΕΑΣ (σ.σ. στην Ελευσίνα), γεγονός που, σύμφωνα με την απόφαση, διασφαλίζει τεχνική επάρκεια και γνώση του αντικειμένου.
Πρόκειται καταρχάς για την Enviroplan Μελετητική Σύμβουλοι Αναπτυξιακών και Τεχνικών Έργων ΑΕ, εταιρεία που δραστηριοποιείται στον τομέα των περιβαλλοντικών μελετών, της τεχνικής υποστήριξης έργων απορρύπανσης και της βιώσιμης ανάπτυξης. Στη διαδικασία καλείται επίσης η VEN Engineering Μονοπρόσωπη Ανώνυμη Εταιρεία, του Βύρωνα Βασιλειάδη, με αντικείμενο την παροχή εξειδικευμένων τεχνικών και μηχανικών υπηρεσιών σε σύνθετα έργα υποδομών και περιβάλλοντο. Στη λίστα περιλαμβάνεται ακόμη η Polyeco Ανώνυμος Εταιρεία Βιομηχανίας Διαχείρισης και Αξιοποίησης Αποβλήτων του Γιάννη Πολυχρονόπουλου, μία από τις πλέον γνωστές εταιρείες στον τομέα της διαχείρισης επικίνδυνων και βιομηχανικών αποβλήτων στην Ελλάδα.
Παράλληλα, προσκλήθηκε η AECOM Σύμβουλοι Μηχανικοί Μονοπρόσωπη ΑΕ, θυγατρική αμερικανικής πολυεθνικής εταιρείας συμβούλων υποδομών, με εκτενή εμπειρία σε μεγάλης κλίμακας τεχνικά, περιβαλλοντικά και βιομηχανικά έργα .
Τέλος, στη διαδικασία συμμετέχει η Intergeo ΕΠΕ Τεχνολογία Περιβάλλοντος, εταιρεία που ειδικεύεται σε εφαρμογές περιβαλλοντικής τεχνολογίας, απορρύπανσης εδαφών και υπόγειων υδάτων, καθώς και σε έργα περιβαλλοντικής αποκατάστασης, θυγατρική της Intergeo International ιδρύθηκε το 1981 στο Σάλτσμπουργκ της Αυστρίας με σκοπό την παροχή ενός μεγάλου εύρους περιβαλλοντικών υπηρεσιών. Το έργο απορρύπανσης και απομάκρυνσης των δέκα δεξαμενών στον πρώην χώρο καταστροφής ναρκών του Συγκροτήματος Εργοστασίων Λαυρίου έχει εκτιμώμενη συνολική αξία 18,64 εκατ. ευρώ χωρίς ΦΠΑ και 23,11 εκατ. ευρώ με ΦΠΑ 24%, με χρονικό ορίζοντα υλοποίησης έως 21 μήνες.
Η χρηματοδότηση θα κατανεμηθεί σε βάθος τριετίας, με προβλεπόμενη ανάληψη υποχρεώσεων 7,5 εκατ. ευρώ το 2026, 5,5 εκατ. ευρώ το 2027 και 5,64 εκατ. ευρώ το 2028, αντανακλώντας τόσο το μέγεθος όσο και τη σύνθετη φύση ενός έργου αυξημένων περιβαλλοντικών και τεχνικών απαιτήσεων. (Το κείμενο επικαιροποιήθηκε με νεότερα στοιχεία).
